Niet alles is wat het lijkt

Lekker uitgewaaid kom ik thuis van een verbazingwekkend weekend. In mijn brievenbus ligt het parochiemagazine augustus/september 2023. Meestal staat er maar één regeltje over de viering in Zorgcentrum de Horn op de eerste zondag van de maand. Maar nu staat er een fleurige aankondiging in over een oecumenische Floordienst op 10 september in de Grote Kerk van Schermerhorn. Met een hartelijke uitnodiging om mee te doen aan een eenmalig Floorkoor. Was de oecumene in de Schermer dan schijndood? Vol goede moed ga ik me opgeven.

Schijnvliegveld
Die zaterdag ervoor fiets ik op een geleende e-bike in de buurt van Eindhoven over de Oostelbeerse heide. Het is heerlijk wisselvallig fietsweer. De rustige fietspaden lopen door een bosrijk landschap. Hier ergens moet een schijnvliegtuig liggen. Bij een zijpaadje zie ik op de hoek een informatiebord bij een stukje spoorrails op 3 bielzen. Dat geeft het gebied aan waar door de Duitsers in 1940 een schijnvliegveld is aangelegd. Een stukje verderop staat een levensgroot plat vliegtuig gemaakt van kunststofplaat met daarop A3 + BA, voorstellend een Messerschmidt ME 109. Op deze plaats werd in de oorlog een houten nepvliegtuig op een lorrie op de rails heen en weer bewogen. Het doel was om Engelse bommenwerpers af te leiden van het nabijgelegen vliegveld Welschap bij Eindhoven, zodat ze hier hun bommen zouden uitwerpen. Er werd een start- en landingsbaan gesuggereerd met landingslichten, hangars, barakken en er werden nepkanonnen geplaatst en een houten uitkijktoren gebouwd. Verderop ligt nu nog een bunker. Deze Duitse afleidingsmanoeuvre heeft lang gewerkt. Engelse bommenwerpers hebben verschillende aanvallen uitgevoerd op het vliegveld. Maar ook Duitse bommenwerpers raakten hier hun last kwijt als ze hun bommen eerder niet boven Engeland hadden kunnen afwerpen. Uiteindelijk kregen de Engelsen het door en hebben ze nog één keer het vliegveld bestookt met houten nepbommen. Er ligt er nu nog één met zijn kop in het zand. Buiten de kuststofplaat, het informatiebord en het monumentje met de spoorrails is er niets meer van het schijnvliegveld te zien.

Schijnboten
De volgende dag wandel ik over de Landschotse heide in de buurt van vier mooie vennetjes. Ook daar kom ik een informatiebord tegen, nauwelijks te lezen door het verweerde craquelé. Links ligt een soort langwerpig begroeide heuvel van zo’n 50 meter lang en 7 meter breed met een greppel erlangs. Vol ongeloof lees ik dat hier door de Duitsers een schijnhaven gemaakt was voor oefenbombardementen. Die bult grond was één van de schijnboten met daarop een houten kajuit. Er omheen lagen nog meer nepschepen, havengebouwen, een bunker en de mogelijkheid om alles onder water te zetten. Bij de bombardementen werden betonnen oefenbommen afgeworpen waarvan er nog één ter illustratie in de grond geboord ligt. De boeren in de omgeving gebruikten deze betonnen bommen later als erfafscheiding. Voor mij was dit allemaal een onbekend stukje bizarre geschiedenis.

Adri V-K